h
London Office
Quick Contact

Zapraszamy pon-pt 09:00 – 18:00 po uprzednim telefonicznym umówieniu się.

Dowód z nagrań. Czy jest dopuszczalny? Adwokat Marta Michno

Dowód z nagrań. Czy jest dopuszczalny?

Odpowiedź brzmi – to zależy oraz nie do końca wiadomo. Dlaczego „zależy”? W postępowaniu karnym nawet jeśli organy ścigania nie miały zgody na kontrolę operacyjną wówczas dowód z nagrań uzyskanych drogą tzw. podsłuchu może zostać wykorzystany. Gdy zaś chodzi o rozmowy utrwalone prywatnie przez ich uczestników stanowisko sądu zależeć będzie od okoliczności sprawy.

Orzecznictwo

Jak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z dnia 20 października 2016 r. (sygn. akt III KK 127/16) artykuł 19 i art. 19a ustawy o Policji, jak i przepisy zawarte w rozdziale 26 kodeksu postępowania karnego nie dotyczą prywatnego gromadzenia dowodów. Dopuszczalne jest więc w postępowaniu karnym przeprowadzenie dowodu z nagrania rozmowy utrwalonej, nawet potajemnie, przez jednego z jej uczestników. Ocenę tzw. dowodu prywatnego w postaci nagrania powinna zaś cechować szczególna wnikliwość, zwłaszcza gdy nagranie nie ma charakteru przypadkowego, a jest dokonywane celowo. Wówczas utrwalone w taki sposób wypowiedzi powinny być oceniane – z wykorzystaniem kryteriów określonych w art. 7 k.p.k. – pod kątem ewentualnych prowokacji lub sugestii stosowanych w toku rozmowy przez nagrywającego, a ocena taka powinna też uwzględniać stan, w jakim znajdował się nieświadomy nagrywania rozmówca.

 

Kiedy dowód z nagrania może nie zostać dopuszczony?

W judykaturze wskazuje się ponadto, iż dowód z nagrania bez zgody jednego z uczestników rozmowy może dyskwalifikować okoliczności, w jakich nastąpiło nagranie, jeżeli wskazują one jednoznacznie na poważne naruszenie zasad współżycia społecznego, np. przez naganne wykorzystanie trudnego położenia, stanu psychicznego lub psychofizycznego osoby, z którą rozmowa była prowadzona.

Wyrażenie przez osoby nagrane zgody na wykorzystanie nagrania w celach dowodowych przed sądem cywilnym usuwa zazwyczaj przeszkodę, jaką stanowi nielegalne pozyskanie nagrania. Brak takiej zgody wymaga przeprowadzenia oceny, czy dowód – ze względu na swoją treść i sposób uzyskania – nie narusza konstytucyjnie gwarantowanego (art. 47 Konstytucji) prawa do prywatności osoby nagranej, a jeżeli tak, to czy naruszenie tego prawa może znaleźć uzasadnienie w potrzebie zapewnienia innej osobie prawa do sprawiedliwego procesu (art. 45 Konstytucji). Analogiczne uwagi odnieść należy do zasad dopuszczania dowodów z nagrań w toku procesu cywilnego. To, czy sąd dopuści określony dowód, zależy od zapatrywań na tę kwestię składu sędziowskiego.